ZAKOB

Mm. Marietta Hoarau

En zour ti annan en garson ki ti apel Zakob. I ti tre, tre malen. I ti kontan lir e i ti pas son letan dan bibliotek pour agrandi son konnesans. En zour dan son pe rod liv i ti war enn ki ti atir son latansyon. Sa enn zanmen i ti’n war e ti ankor nef. Lo son kouvertir ti annan portre en zoli fiy. Toudswit Zakob ti asiz lanmenm lo en sez e konmans feyte.

Liv ti rakont en zistwar vre lo fiy en lerwa ki en gran zean ti’n pran e ki personn pa ti konnen kote i ete. Zot prezimen ki i ti’n anmenn Ii dan en lot pei. Sa lerwa ti dir sa ki war son fiy i ava ganny lanmwatye son fortin e si son fi y i dakor, i ava marye avek Ii.

Pli Zakob ti lir sa liv, pli son lespri ti boulverse e pli i ti santi Ii anmoure avek sa zoli fiy. Ler i ti ariv kot Ii nek i ti anferm Ii dan son lasanm. Sa zour i pa ti vin dezennen. Son manman ti war sa drol. I ti al tap lo son laport lasanm an pansan ki son garson ti malad, me i ti reponn ki son liv ti tro enteresan pour kite, alors son manman ti les Ii trankil e ti ale. Dan lasanm, Zakob ti kontinyen lir son liv. Ler i ti fini lir liv antye i ti dir dan limenm,”Si mwan mon pa al rod sa fiy, mon sanz mon non. Lavi, lanmor, mon pou ale, tanpi konnen ki pou ariv mwan.”

Sa swar Zakob ti dinen e dormi byen boner pour Ii fer son rezon. Lannmen bomaten i ti dir avek son paran ki i ti’n deside al fer en gran voyaz pour enn an, en zour. Si i pa retournen, konnen i’n mor. Son paran ki ti byen dekonserte, ti demann Ii kote i ti pe al voyaze me i ti reponn ki sa ti en sekre e deswit i ti konmans prepar Ii pour son voyaz. Parmi son bann zafer ki i ti anmase i ti osi met sa liv. Son lannmen bomaten, i ti al kot por e demann permisyon avek kapitenn en gro bato pour anbark lo son bato ki ti pe al dan en lot pei. Kapitenn ti dakor pour les Ii vi n avek zot e Zakob ti anbarke. Bato ti pe al dan en pei byen lwen e lespri malen Zakob ti dir I i fodre al laba menm. Apre plizyer mwan voyaz, bato ti koste dan por sa pei kot Zakob ti oule arive. I ti remersye kapitenn e debarke. Enn fwa i ti’n ariv ater, i ti get toultour Ii. I ti deside pran semen lafore, gide par son lespri malen touzour, e i ti swiv san konnen kote i ti pe ale. I ti marse, marse pandan plizyer zour. Aswar i ti dormi lo pye dibwa an ka bebet feros ti a devor Ii e Iizour i ti rekonmans marse.

En zour dan son pe marse dan sa fore i ti war en zoli pye dibwa byen branse. I ti lev lizye, get sa pye dibwa an dizan,”Ozordi mon pa pou al pli lwen, sa en bon pye dibwa pour mwan repoze tanto.” I ti’n fatige osi alors i ti asiz anba la pour Ii repoze e manz en keksoz. Fernwar ti pe konmans fer. I ti pran son sab ek son sak e grenp pye dibwa pour Ii dormi. Apenn si i ti’n konmans ganny sonmey i ti tann en tapaz ki ti fer Ii sote. Lalin ti kler, alor i ti gete. I ti war en gro serpan pe mont ver Ii. I ti’n telman per ki i ti ganny frison. Deswit i ti pran son sab e touy sa serpan. I ti sey aranz Ii pour dormi ankor me apenn i ti’n ferm lizye i ti tann en lot tapaz. I ti gete e ti en lot serpan, enn pli gro ankor ki sa enn avan. Sa osi, i ti pran son sab e touye. Konman i ti’n fini touy sa dezyenm serpan i ti tann par lao son latet,”Mersi msye, si pa ti ou nou ti’n mor aswar.”

Zakob ti reste etonnen. I ti demande,”Me ki ou ki pe koze par lao mon latet la?”

“Nou de pti leg. Si pa ti ou, nou ti’n mor aswar. Sa de serpan ti pe vin devor nou. Manman i rakont nou ki tou le an i vi n ponn la me sak fwa son piti i ariv sa groser, i disparet. Zanmen i’n kapab konnen sa ki pran me ozordi i ava konnen e i pou rekonpans ou parski i pou tro kontan.”

Ler Zakob ti’n tann sa, i pa ti dormi ankor me i ti deside vey sa de pti leg an ka ti ava annan ankor serpan ki ti a vin manz zot, me naryen pa ti arive.

Dan ver minwi, manman ek papa leg ti arive e le de pti leg ti rakonte sa ki ti’n pase. Zot ti al anba pye dibwa pour get restan sa e gro serpan e la zot ti war poudir relman Zakob ti’n sov zot piti. Zot ti remersye Ii e la zot ti fini rakont Ii zot zistwar ki sa de pti leg ti’n konmans rakont Zakob. Ler zot ti’n fini zot ti demann li, “Be ou ki ou? Akoz ou la dan sa gran fore? Kot ou sorti?”

Zakob ti reponn zot an dizan “Bondye ki’n gid mwan la,” e i ti rakont zot son zistwar e montre zot portre sa fiy dan liv. Leg ti dir li, “Nou leg nou manz lwen nou, senk er nou leve nou al rod nou bann dalon e landrwa ki nou ale i plito kot bann lerwa akoz kot zot zot annan en bann depouy. Ler zot zete nou manze. Nou ava al sey rod lenformasyon pour ou.”

Zot ti get byen portre sa fiy. Sa femel leg ti dir li, “Pa trakase nou ava ed ou, aprezan dormi. Demen bomaten mon mari ek mwan nou ava anmenn ou kot nou gran frer lo nou ledo. Laba i annan en kantite leg ki manz pli lwen ki nou ankor. Nou ava fer Ii enformen, kekfwa zot, zot a kapab konnen kote sa fiy i ete.”

Vreman byen granmaten Zakob ti leve e ler leg ti pe ale, i ti mont lo ledo enn e i ti ale ansanm avek zot. Ler enn ti fatige lot ti pran sarz e apre en bon pe anvole zot ti al depoz Zakob kot en lot leg. La zot ti rakont son zistwar e zot ti dir Ii ed sa garson. Sa leg ti byen dakor pour ed Zakob e i ti reste la avek Ii. Ler son bann dalon, enn par enn ti vini sorti manze, i ti demann zot si zot pa ti konn sa fiy dan portre me tousala ti dir non. Zakob ti konmans dezapwente, me leg ti dir li, “Pa bezwen dekouraze. Demen bomaten mon ava anmenn ou kot enn nou lot frer ankor, pli lwen, kot i annan de fwa plis leg ankor e zot zot al tre tre lwen menm. Pa isi! Kekfwa zot zot a kapab konnen.”

Alors lannmen bomaten, Zakob ti mont lo ledo leg e i ti anmenn Ii lwen, lwen par lao montanny dan nyaz. I ti en gro leg byen for e i pa ti fatig koumsa. Apre en bon pe er-d-tan lavol, leg ti al depoz Ii lo en montanny kot son frer. A son tour i ti rakont zistwar Zakob e sa frer ti pare pour ede ler i ti’n tande ki sa garson ti’n sov lavi son de pti neve leg. Zakob ti reste lannwit e lannmen leg ti apel tou son bann kanmarad e montre zot portre sa fiy. I ti dir zot ler zot al manze al pli lwen ziske ler zot a war Ii e ler zot war Ii, retournen, vin dir Ii. Bann leg ti pran zot larout. Zot ti anvole lwen, lwen menm.

Okour zot lavol zot ti apersevwar lakour sa gran zean e zot ti war sa fiy, parey i ti ete dan porte, pe pronmnen avek zean dan lakour sato. Sa sato ti gran, antoure avek zannimo sovaz an deor miray ki fer ki personn pa ti pou zanmen kapab ariv anndan. Bann leg ti apoz lo pye dibwa, byen manze e gete pour zot al rakonte. Parmi ti annan en manman leg ki ti pli fournen. I ti fer son lizye byen kler.

Aswar ler bann leg ti retournen, Zakob ti pe esper zot avek pasyans. Zot ti konmans rakont tou sa ki zot ti’n war e Zakob ti byen kontan. I ti santi Ii tre soulaze, me aprezan ki mannyer i ti pou fer pour Ii ganny sa fiy? Sef leg ti dir Ii pa bezwen trakase akoz zot ti pou anmenn Ii laba.

Zakob ti fer travay son lespri e zot de sef leg zot ti sey trouv en mwayen pour delivre prenses.

Lannmen byen granmaten sa sef leg ti kriy tou son bann leg e ti dir avek zot, “Ozordi al manz ankor dan menm landrwa. Gete e ekout byen tou bann roulman ki pase pandan lazournen antye pour zot vin rakonte aswar.”

Bann leg ti dakor e zot ti byen kontan pour zot retourn laba. Zot ti sekwe zot lezel e zot ti ale. Letan zot ti ariv laba ti annan move nouvel. Gran zean ti pe al marye son Dimans answit avek prenses. Gran zean pour sa lokazyon ti’n fer touy en kantite zannimo e tou sa depouy ti’n vin pour zot. Zot ti manze ziska zot ti’n rasazye. Sa manman leg Ii ki ti pli fournen pa ti manze sa zour. I ti al kasyet Ii dan en pti kwen lakwizin kot i ti kapab ekout tou konversasyon. En kwizinyen ti pe dir, “Dimans pa pou gou! Nou pou byen manze, byen bwar. Sa pou en maryaz!

Nennenn ti reponn,” Be ki mannyer i apele sa zoli prenses? Kote i sorti ki i’n ariv la kot sa vilen zean?”

Kwizinyen ti dir, “Personn pa konn son non, zis sa ki mon konnen se ki i ti en sel fiy ki son manman ti annan e i telman zoli ki zean ti tonm anmoure avek Ii e i ti vol Ii anmenn Ii isi. Mon tann gran zean kriy Ii Prenses Bote. Sa fiy Ii i pas letan plere akoz i pa kontan pour Ii marye avek zean. Dwatet son paran pe fol rod Ii. I vreman fer lapenn, me kot i ete personn pa pou kapab tir Ii.”

Lot ti demande,”Be ki ler maryaz?”

“I fer 3er.”

Kan manman leg ti’n byen fini ekoute, son de zorey byen plen, i ti al zwenn son bann kanmarad e konmans rakont zot sa ki i ti’n tande.

Sa zour zot ti kit landrwa byen boner pour zot al anmenn nouvel pour Zakob ki ti pe espere. Ver senk er diswar zot ti’n arive an fezan en ta tapaz zot tou pe koz ansanm. La ler sef ti’n fini konte si zot tou zot ti la, sa manman leg ti konmans rakont tou sa ki i ti’n tande. Zakob ti remersye zot e ti anvoy zot al repoze pour lannmen bomaten.

Sa swar Zakob ti dir avek sef leg, “Si mon ekrir en let sa fiy, sa manman leg pa pou kapab donn Ii?”

“Bon lide,” sef ti dir Ii. “Ekrir Ii e dir Ii tou sa ki ou konnen lo Ii e tou sa ki ou annan lide fer pour sov Ii.”

Alors la Zakob ti ekrir son let e i ti al dormi avek en leker pli kler.

Lannmen senk er bomaten, sef ti apel son bann leg. I ti donn sa manman leg sa let an dizan,”Mon a donn ou sa let, vey byen ler sa fiy pe pronmnen dan zarden e ki zean pa avek Ii, larg sa let dan son lanmen e ale deswit.”

Vreman manman leg ti pran let dan son labek e i ti ale ansanm avek son bann kanmarad. Lo pti 10 er zot ti ariv laba e zot ti apoze pour konmans manze. Manman leg Ii ti al apoz lo en pye dibwa dan zarden pour Ii veye. Lasans ti pour Ii. Byento i ti war prenses pe vini tousel. Lanmenm la obor kot i ti pe marse ti annan en zol i pye roz. Prenses ti anvoy lanmen pour kas en roz e o menm moman leg ti larg sa let dan son lanmen. Prenses ti sote e ti reste ebete, me menm sa i ti anmas sa let deswit e met dan son pos rob. I ti kas en zoli bouke roz e antre dan son lasanm. La i ti ouver son let e aprezan ki i ti sirprann! I ti osi tre kontan e remersye Bondye pour ed Ii. Konman i ti fini lir let deswit nek i ti desire e zete. Answit i ti ekrir en lot pour rann larepons parey Zakob ti’n demann Ii dan son let.

Leg Ii ti’n fini manze e zot ti retournen pour al donn dernyen nouvel. Zakob, byen kontan, ti fer laranzman pour lannmen bomaten ankor. I ti pe espere si sa fiy pou rann Ii larepons son let.

Lannmen, menm ler, fiy ti al dan zarden menm landrwa kot i ti’n kas roz son lavey e ti vey sa leg. Pa bezwen dir ou leg ti la pe veye. Nek prenses ti larg let ater e leg ti desann anmase e vitman retourn direk kot Zakob. Zot! Zakob ek sa sef leg ti telman kontan ki apenn si zot ti kapab ganny sonmey sa swar me okontrer zot ti sey fer plan pour sov sa prenses avan maryaz Dimans.

Sef leg ti dir,”Ozordi Zedi. Maryaz Dimans alors fodre nou al sov Ii Sanmdi dan 10 er si ou kalkil ler nou’n sorti isi pour kapab ariv laba. Pa bezwen trakas ou, Zakob. Tanto mon pou apel tou bann leg ki mon kapab. Nou pou fer zot al kasyet lo pye dibwa kot gran zean. Ekri sa fiy fer laranzman avek Ii pour Ii anmenn sa zean dan zarden avek Ii 10 er. Ler i pou sorti tou sa bann leg i a vin atak Ii e tir son de lizye. Personn pa pou kapab fer naryen e zot pou touy Ii. Pa trakas bann zannimo, zot pa pou kapab mele. Sa ler koumsa zot fermen. Dir avek prenses pandan sa letan al anndan e pran sa pli zol i gato maryaz. Manman leg in dir mwan i annan de. Me Ii i ava pran sa enn ki pli zoli. Pou annan de gro leg ki ava pe esper Ii. Enn i ava anmenn gato e lot i ava anmenn prenses lo son ledo. Dir Ii pou napa naryen pour Ii per e pa bezwen vir deryer. Sa ki pou pase deryer pa pou konsem Ii.”

Vreman sa swar sef ti ralye tou son bann leg e ti eksplik zot tou sa ki ti annan pour fer. Zot ti ekout byen atantivman, sirtou sa de leg ki ti pou esper laprenses. Zot ti kontan sa misyon akoz personn pa ti kontan pour sa gro zean vilenn marye avek sa zoli pti prenses. Manman leg ti pran son let byen sere dan son labek e zot ti al repoze pour zot pran larout lannmen bomaten.

Kot sato zean, prenses ankor en fwa ler ti al kas son roz, ti ganny let Zakob e sa ki i ti lir ti fer Ii bokou plezir. I pa ti per piske tou sa ki i ti’n pas ladan avek gran zean ti’n fer Ii krwar ki aprezan i ti a kapab annan konfyans avek sa garson. I ti ekrir en pti larepons vitman e donn manman leg pour retourn avek.

Sanmdi granmaten ti fodre vwar! Ti en larme leg ki ti prezant zot kot sef. Zot tou zot ti tre eksite e zot ti pe fer plis tapaz ki labitid. Sef ti bezwen kalme zot.

“Pa tro fer tapaz laba, zean a tann zot e tou nou plan i a gate.” La zot tou zot ti pran lavol. Kot sato 10 er bomaten, prenses ti pe dir avek gran sean, “Seri o, demen nou pe al marye. Annou avek mwan dan zarden nou a swazir en zoli pti bouton roz pour met lo ou palto.”

Zean ti byen kontan ki prenses ti’n envit Ii limenm dan zarden, akoz normalman i ti bezwen fors Ii pran en pronmnad zvek Ii. I ti mazinen ki alafendefen prenses ti’n aksepte Ii e i ti dir,”Byensir” e i ti atrap lanmen prenses e zot ti ale. Saler pov prenses ti oule mor ler gran zean ti atrap son lanmen. Son leker ti pe bat for ler i ti mazinen ki taler i ti pe al ganny delivre. I pa ti oze lev latet pour get anler. Zot! I ti pe priye ki tou ti ava mars byen.

Zis konman i ti ariv obor pye roz, prenses ti lev lizye e pa bezwen dir ou leg ti pe espere. Toutakou nek en santenn zot ti lans lo zean e konmans bek Ii. Zot ti aras son de lizye e pik Ii partou. I pa ti kapab fer naryen pour defann Ii. Bann zannimo ler zot ti war sa ki ti pe pase sakenn ti konmans fer son tapaz e ti en sel zafer. Prenses Ii pa ti esper plis. Vit, i ti tay anndan lo latab pran sa pli zoli gato maryaz e tay dan sa kwen zarden kot de leg ti pe esper Ii. Sa de pa ti dan lager avek zean. Prenses ti mont lo ledo sa enn pli gro e lot ti pran gato e zot ti ale. I pa ti ni vir deryer parey Zakob ti ‘n ekspli kIi. I ti pe priye pour Ii war sa brav Zakob ki ti’n sov Ii.

Deryer laba sa bann leg ti’n fini avek vilen zean e zot ti kit Ii lanmenm. Pli tar son bann travayer ti vin anmas Ii e ler zot ti war sa ki ti’n arive zot ti bezwen fer kennsel maryaz. Zot tou zot ti byen kontan ki gran zean mesan ti’n mor e zot ti manz sa gro gato maryaz e bwar tou labwason.

Pandan sa letan bann leg ti’n preski ariv kot zot sef ek Zakob ki ti pe esper zot avek pasyans. Ler Zakob ti war sa zoli prenses son leker ti kapab sape. I ti pli zoli ankor ki lo portre.

Prenses osi ti kontan war Zakob e zot ti sot dan likou kanmarad e plere lakontantman. Prenses ti remersye Ii pour son aksyon brav e ti osi remersye sef leg. Leg ti byen kontan sirtou ler prenses ti anbras Ii. Answit prenses ti apel tou sa bann leg e ti dir zot tou mersi. I ti dir zot ki i pa pou zanmen bliy zot byenfe. I ti dir zot fodre zot vin son maryaz. E la i ti koup sa gato an en ta morso e sak leg ti ganny en pe. Zot ti fet ansanm ziska tar. Lanmen bomaten sef leg ek en lot son zanmi ti al anmenn Zakob ek sa fiy kot son dezyenm frer. La zot ti partaz en bout gato ankor avek dezyenm frer, ki, an retour, ti pou anmenn Zakob ek prenses kot premye frer, sa enn ki Zakob ti’n sov son de piti. I ti byen kontan war zot e ankor en fwa zot ti fet ansanm . Answit zot tou zot ti al repoze pour zot konmans zot traze lannmen bomaten.

Lannmen sa trwa sef leg ti met zot pare pour al akonpanny sa de zans ziska kot pale paran sa fiy. Ti en traze telman long ki zot ti bezwen fer sakenn son tour. Me alafen zot ti nobou arive. Ler sa fiy ti war sato son papa i ti byen kontan. Lerwa sa letan ki ti dan pale ti tann en gran tapaz zwazo e dan limenm i ti pe demande ki ti ape arive. Leg ti aprose e deswit ti depoz Zakob ek sa fiy ater e zot t i al apoz lo pye dibwa pour gete ki ti pou pase.

Zakob ti apros baro e demande pour war lerwa. Bann gard ki ti war drol war en garson tou anpyang seve deranze avek en fiy parey, ti demann Ii akfer. Me Zakob ti dir zot ki sa ti en sekre e afors persiste zot ti al dir lerwa ki ti annan en garson byen sal ki ti oule war Ii. Lerwa ti fer demann Ii akoz e Zakob ti dir avek solda “Demann Ii si i pa’n deza perdi en fiy.”

Lerwa ler ti tann sa mesaz ti byen soke e ti dir, “Al sers sa zennonm.”

La solda ti al rod Zakob. I ti deside fer prenses esper Ii deor. An arivan devan lerwa, Zakob ti montre Ii son liv ki i ti’n toultan anmenn avek Ii pandan son bann voyaz. I ti ouver kot portre sa fiy e demann lerwa si ti sanmenm son fiy. Lerwa ankor byen soke ti dir Ii wi. Zakob ti demann li, “Eski ou pa ti a kontan war li ankor?”

Lerwa ti pran en ler byen sagrinen ler i ti tann sa e i ti dir “Mon ti a kontan war Ii me sa pa pou zanmen arive. Depi i’n ale mwan ek mon madanm nou’n plito sagren.”

Zakob ti dir li,”Oli ou madanm? Al sers Ii akoz i annan en mesaz pour mwan dir zot tou le de.”

Deswit lerwa ti fer al apel son madanm, e prezant li avek Zako an dizan ki sa garson ti annan en keksoz pour dir zot tou le de. Zakob ti dir zot, “Si mon dir zot mon’n delivre zot fiy, zot pou kontan?”

Tou le de ti get kanmarad san dir en mo. Zot ti krwar sa zonm ti pe fou. Zakob ti dir zot, “Swiv mwan zot a kontan. La lerwa ek son madanm ti swiv Zakob e i ti anmenn zot deor kot sa fiy. Tou le de ti reste sezi. Zot ti perdi laparol. Zis zot larm ki ti koule. Zot ti konmans may kanmarad e plere.

La lerwa ti fer antre Zakob pour rakont Ii tou zistwar menm· Zakob ti’n konn tou parski i ti’n lir dan sa liv. Vre non sa prenses ti Astrid. La i ti dir avek son paran ki i ti kontan Zakob e i ti demann zot zot permisyon pour marye avek Ii. Tou le de ti byen kontan e zot ti napa okenn lobzeksyon. Dan en pti moman, nouvel ti’n fini fannen ki prenses Astrid ti’n retrouve e ti’n ganny delivre par en nonmen Zakob. Bokou dimoun ti vin regarde si sa nouvel ti vre e tousala ti felisit Zakob.

Zakob ek son zoli prenses pa ti tarde fiyanse e apre i ti anmenn Ii vwar son paran. Ler zot ti war Ii zot ti sirprann e plere de zwa akoz zot ti krwar poudir zot garson ti’n fini mor. Zot ti tre fyer sa ki i ti’n fer e pli fyer ankor ler zot ti aprann ki i ti pe al marye avek en prenses. Avan kit zot, Zakob ti fer zot promet ki zot pou vin son maryaz. Pa bezwen dir ki ti en gro maryaz e manman ek papa Zakob ti envite-d-oner. Bann leg osi pa ti mank sa akoz zot ti’n tande zot osi ki zot zanmi ti pe al marye. Sa zour en kantite zot ti vin apoz lo bann brans dan zarden pour swet bonn sans le de zenn marye e alafen ti annan dekwa pour zot manze.