Kont ek Lezann Vol 1., (1990) Lenstiti Kreol, Lans-O-Pen, pp. 129-133
En zour ti annan de garson. Enn ti mizer e lot ti annan en bon pe larzan. Sa enn mizer ti apel Ti Zan e sa lot, Gro Zan. Gro Zan li ti annan en saret ek son bef. Dan letan lontan ler ou ti annan bef ek saret ti konmsi ou annan en gran loto, ti en gran zafer. Tou le de garson ti planter me Gro Zan li, vi ki i ti annan larzan ti annan en kantite travayer. Tou le Sanmdi i ti anvoy zot anvil lo saret pour al vann son bann legim. Kan a Ti Zan li, i ti’n fatige anmenn pour li lo latet telman ti lwen avek kot i ti reste zot de son manman.
En zour Ti Zan ti dir avek Gro Zan,
“Gro Zan, pret mwan en kou ou saret ek ou bef, mon latet i fermal avek pake tou lazournen. Mon annan en kantite legim pour al vann bazar ozordi.”
Gro Zan pa ti oule me Ti Zan ti plennyen,
“Gro Zan pret mwan, ou pli annan ki mwan.”
Afors i ti plennyen, Gro Zan ti pret Li. I ti dir, “Mon a pret ou, me kondisyon selman, ler ou war dimoun an desandan, pa fer ou vantar. Tasyon pran roten, bat bef e dir, “Annou ale mon bef, ale mon bef. Mon pa pou pret ou ankor si mon tann sa. Plito dir, “Ale bef Gro Zan, ale bef Gro Zan.”
Ti Zan pov dyab ti reponn, “Wi Gro Zan.”
Telman Gro Zan ti lorgey, ler i ti’n pret Ti zan son bef ek son son saret sa Sanmdi, i ti al kasyet dan en brousay ler i ti konnen ki Ti Zan ti pou pase. Ti Zan ti desann. Ler i ti war en kantite dimoun i ti’n byen vantar. I ti fer krwar bef ek saret pour li. Alors i ti kriye,
“Ale mon bef, ale mon bef.”
Gro Zan kot ti ete pa ti kapab tenir. I ti sorti e demande, “Ti Zan! Ki mon’n dir ou? Ou pa ti konnen si mon la! Mon pa pou pret ou ankor mon saret, ler ou retournen ou a fer serman ankor!”
Pov Ti Zan, byen kanmi ti reponn, “Wi, Gro Zan, eskiz mwan. Mon pa pou fer li ankor.”
Ti Zan ti kontinyen son semen e ki ou a fer, pangar Gro Zan ti ava kapab fer dimoun ekout li, ti bezwen kriye, “Annou ale bef Gro Zan, annou ale bef Gro Zan.”
Ler i ti ariv bazar, i ti vann son legim e i ti mont kot li.
Son lannmen, Lendi, manman Ti Zan ti tonm malad alors Ti Zan ti oule anmenn li kot dokter. I ti met li dan en pous pour transport li. An arivan dan semen pres avek laboutik malbar son manman ti mor avek li. Ti Zan ti demann dan li menm, “La ki mon pou fer?” I ti aret pous lanmenm o bor semen. I ti kal son manman byen. I ti ankor so vi ki i ti’n fek mor. Apre i ti antre dan laboutik e i ti dir avek boutikye,
– “Aya, donn mwan de limonnad. Pran enn al donn mon manman dan pous deor, i a bwar touzour. Mwan mon ava aste mon konmisyon an atandan.”
Malbar ti dir, “Wi msye, fer touzour konmisyon, malbar donn ou la. Ale msye donn limonnad mon a donn manman.”
La sa malbar ti al deor e kriy avek sa madanm, “Madanm, la en limonnad garson pour ou donnen la.”
Byensir manman Ti Zan pa ti reponn vi ki i ti’n mor, me malbar pa ti konn sa li. I ti dir,
“Madanm degaze pran limonnad la. Garson in donn ou, i pe pran touzour konmisyon.”
Madanm pa ti reponn menm. Malbar ti komans eksite. I ti tous madanm, “Madanm, louvraz pour fer laboutik kantite la. La limonnad, pran. Sa garson la donn ou.” Me koman i ti tous madanm, madanm ti sape e tonbe.
Dan laboutik Ti Zan ti pe get li. La i ti tay deor, get son manman e dir, “Aya, ou’n touy mon manman. La in sape e tonbe mor. Ou’n touy li, mon pou anmenn ou lapolis.”
Zot malbar ti per. Plito pa ti’n nonm li lapolis ditou. I ti sipliye, “Ar msye, pa anmenn mwan lapolis. Pa bezwen anmenn mwan. Mon annan en kantite larzan. Mon per lapolis. Mon a donn ou larzan, mon a sinyen deswit. Mon a donn ou tyek, deswit, sinyen.”
Ti Zan ti dir, “Be O.K. ou’n tro plenny avek mwan, ou fer mwan lapenn. Donn mwan mon larzan deswit.”
La malbar ti siny en tyek e donn Ti Zan. Ti pour en kantite larzan. Ti Zan ti pran son konmisyon, retourn se li e ekspoz son manman. Lannmen i ti fer anter li. I ti byen sagren son manman menm ki i ti kontan sa larzan ki i ti’n gannyen. Anfen petet son lasans menm ki ti koumsa.
Detrwa zour apre, Ti Zan ti aste li en zoli morso later. I ti osi rod en bef, en saret, anploy travayer e rod tou sa ki ti neseser pour plante. I ti travay dir e pli ale i ti anploy plis travayer. Bann ki ti travay kot li ti kontan li e alors en kantite zot ti oule vin travay avek li. Ti Zan ti vann legim e i ti komans viv byen.
Pandan tou sa letan, Gro Zan ki ti pe komans perdi travayer, leker ti’n gro. I ti zalou ler i ti war Ti Zan pe pli annan ki li. En zour i ti apros Ti Zan e dir, “Ti Zan, dir mwan, ou ti pli mizer ki mwan. Mon ti menm pret ou mon bef ek mon saret, kot ou’n ganny larzan?”
Me Ti Zan pa ti oule dir li. Afors sipliye, Ti Zan ti dir, “Be mon’n al vann mon manman. I ti’n mor e mon ti al vann li.”
“Ou’n vann ou manman?”
“Be wi, mon’n al vann mon manman mor e mon’n fer en kantite larzan, sanmenm mon’n aste tousala.”
Gro Zan li, ti krwar ki Ti Zan ti’n touy son manman e apre al vann pour li ganny larzan. Dan son lespri i ti dir, “Be mon ava al fer parey.”
Sa swar, i ti al kot li. Manman Gro Zan ti en gro fanm, ankor an bonn sante. Pandan lannwit Gro Zan ti veye ler i ti dormi e koup son likou. Apre i ti pran li e met dan en pannyen e kouver li. Pov tantin ti’n fini mor.
Lannmen, ler Gro Zan ti leve i ti al get son manman. Disan ti’n fini koule. I ti pran en fey bannann, met lo son latet e met pannyen avek son manman mor par lao. Ti lour, me Gro Zan pa ti antren. I ti pe mazin zis sa larzan. An desandan, i ti komans kriye, “Manman mor pour vann! Manman mor pour vann!”
Dimoun pa ti okipe. Zot ti dir kek boug fou pe fer son zes. Gro Zan ti kontinyen kriye,
“Manman mor pour vann!” Ti en pwa pour anmennen lo son latet. Tantin ti gro. Gro Zan ti transpire. Pli ale soley ti pe monte e ti fer pli so. En ler toudilon semen, Gro Zan ti kriye, “Manman mor pour vann.” En ler mous ver ti swiv li deryer. Ler midi ti’n sonnen, Gro Zan ti’n fini fatige. I ti pas obor en kordgard. En serzan ki ti la ti tann li pe kriye. I ti demann li,
“Be zennonm, ki ou pe kriye koumsa? Ou pe vann manman mor? Met ater mon a gete!”
Ler Gro Zan ti met ater, serzan ti gete. I ti war mous pe antour tantin dan pannyen. Serzan pa ti esper plis, nek i ti pran Gro Zan e met li dan kaso. Zafer ti al ankour e i ti kondann prizon. I ti fer de trwa lannen laba. Ler i ti sorti i ti al war Ti Zan e dir li,
“Ti Zan, mon’n fini avek ou. Ou’n fer mwan kondannen. La aprezan get dezagreman ki mon’n gannyen. La ou kontan!”
Ti Zan ti reponn, “Be non Gro Zan. Dwatet ou ti’n les ou manman tro pouri. Koman ou ti a’n touy li ou ti a’n vann deswit. Ou’n les li pouri, anvoy loder, sanmenm gard ti atrap ou.”
“Ar, mon’n fer betiz,” Gro Zan ti reponn.
Toudmenm zot ti les zafer lanmenm e zot ti tourn zanmi ankor. Me selman toultan Ti Zan ti pli annan ki Gro Zan e i ti touzour zalou Ti Zan ziska son lanmor.