Kont ek Lezann Vol 1., (1990) Lenstiti Kreol, Lans-O-Pen, pp. 47-51
En zour ti annan en bonnonm ki ti apel Bengaye. Dan sa landrwa kot Bengaye ti reste delo ti rar, me pour li sa pa ti en gran problenm akoz zis obor son lakaz ti annan en pti larivyer. Bengaye ti en move bonnonm e i ti’n pran li en vilen manni. Tou bann zanfan ki ti vin rod delo la, i ti atrape e manze. Bann granmoun ki pa ti war zot zanfan retoumen ti al sers zot me touzour zot ti retourn se zot pir. Ler zot ti’n konpran ki ti bezwen Bengaye ki ti’n vol zot zanfan, zot ti sey vin touy li avek baton ek gran kouto me personn pa ti reisi tous Bengaye. Alors dan sa landrwa bann dimoun ti touzour tris vi ki preski zot tou ti’n perdi en zanfan. Zot ti aret les manrmay al rod delo e zot menm zot zot ti’n per pour al laba.
Dan sa menm rezyon, ti annan en madanm ki ti annan en sel fiy. Sa fiy ti apel Mari e i ti annan set an. En zour son manman ti dir li, “Mari, la mon bezwen al anvil pour al aste konmisyon, mon pe kit tou avek ou. Pa bezwen al larivyer pour al sers delo akoz Bengaye pou manz ou. Promet mwan.”
Mari ti reponn, “Wi manman.”
Son manman ti azoute, “I annan en pe delo dan kalbas pour ou bwar. Ler mon a vini taler mon ava al sers lot mwan menm.” Avek sa, manman ti ale.
Kot lakour deryer, Mari ti komans okipe. Ler i ti’n swaf i ti bwar delo ki ti dan kalbas e apre i ti dir dan limenm, “Mon ava al sers delo larivyer. Bonm Bengaye pa pou manz mwan li.” Me menm sa enn ler son lespri ti dir li pa ale me enn ler ti dir li, “ale ki ou pe per? ” Lespri tantasyon ti pli for. Mari ti pran kalbas, ouver laport e i ti ale. I ti marse, marse pour en bon pti distans akoz larivyer pa ti tro pre. Salerla, bonnonm Bengaye kot ti ete deryer en ros obor larivyer ti war Mari kot pe vini. Dan son leker i ti dir,
“Zot! mwan Bengaye ozordi avek sa lafen mon a bezwen ganny sa enn.” Son lizye ti’n rouz e son krok ti’n fite. I ti kontan lavyann tann akoz pour bann gran dimoun ti tro dir. Son labous ti koul delo. I ti asize e tranpe parey sat i vey zwazo.
Dan en pti moman, Mari ti aprose avek son kalbas. I ti get isi, get laba e dan son leker i ti dir, “Manman pa ti dir mwan ki Bonm Bengaye pou manz mwan. Oli? Ozordi i pa la, mon a pran mon ta delo.” I ti tranp son kalbas e ranpli. Me koman i ti pe vire pour ale, bonnonm Bengaye ti sot lo li. Pov Mari. I ti kriy,
“Lasasen, lasasen, sov mwan, Bonm Bengaye in tyonbo mwan!”
Me personn pa ti kapab tann li sa distans. I ti kriye, plere me an ven, prezan ki Bengaye ti trenn li, ziska kot son lakaz. La i ti demann avek li, “Ki ou vin fer isi? Akfer ou vin vol mon delo?”
Mari ti reponn an pleran, “Mon swaf e mon’n vin rod en pe delo pour bwar.”
Bengaye ti dir, “Mon pou touy ou e mon pou manz ou.”
Mari an pleran ti sant sa pti sanson,“Touye touye mwan Bengaye, touye touye mwan.”
Bengaye, san esper nanryen ankor ti pran son gran kouto e koup likou Mari me menm sa Mari ti kontinyen sante, “Koupe koupe mwan Bengaye koupe koupe mwan.”
Bengaye ti war drol ki menm si i ti’n touy sa pti fiy i ti ankor pe sante. Me telman i ti lafen i pa ti aret la. I ti atrap Mari pour al kwi.
Mari ti sante, “Mete dan ou marmit, Bengaye mete dan ou marmit .”
Bengaye ti met li dan marmit. Mari aprezan ki ti sante, “Mete ou zepis, Bengaye mete ou zepis.”
Zot Bengaye ti per me i ti forse obei sa lavwa. Ki ti pe arive? Zanmen sa ti’n ariv li avan. Mari ti kontinyen, “Vire vire mwan, Bengaye vire vire mwan.”
Bengaye ti vire. I ti kontinyen koumsa obei sanson san ki i ti konnen akoz. Mari ti fer li toufe, vire met delo, disel, goute, gete si in bon tou an santan. Anfen i ti sante, “Manze manze mwan Bengaye manze manze mwan.”
Ler Bengaye ti’n fini manze, Mari ti sant ankor, “Zet mon lezo par lafnet Bengaye, zet mon lezo par lafnet.”
Vreman Bengaye ti fini manze e byen plen, i ti zet tou lezo par lafnet, obor kalbas Mari lanmenm. Apre, i ti al dormi byen kontan akoz alafendefen sa lavwa ti’n aret sante. Dan son lespri i ti dir, “Zot, la kan mon pou ganny ankor enn koumsa?” La koman sa enn in perdi, pli move, personn pa pou vin la. Mwan Bengaye mon pou kreve avek lafen.”
Dan pti kat er, manman Mari ti retournen. Rod Mari, napa. I ti rod partou me i pa ti war okenn siny. Ler i ti war ki kalbas osi pa ti la, i ti’n fini doute sa ki ti’n arive. I ti met lanmen lo son latet e komans kriye, “Osekour, Osekour, Osekour. Mari in pran kalbas i’n al larivyer. Asire Bengaye in manz li. Ar wi, zot, sel piti ki mon ti annan! Mon ti dir li pa bezwen ale. Ar wi zot, mon pa pou war li ankor.” E pov fanm ti komans plere a so-d-larm. Bann vwazen ti tann li e zot tou zot ti akonpanny li kot larivyer.
Ariv laba, zot ti kriy Bengaye, “Bonm Bengaye!”
Bengaye ti fer konmsi i pa tande. Zot ti tap lo son lakaz ziska i ti bezwen reponn. “Bengaye!”
“La mwan.”
Manman Mari ti dir, “Mwan Manman Mari. Ou’n manz mon piti?”
“Mon’n manz li wi, mon ti lafen.”
“Akfer ou ti manz li?”
“I’n vin vol mon delo.”
”I’n vin rod en pe delo ou manz li? Ou a fini piti dimoun. Oli son lezo?”
“Mon’n zet par lafnet lanmenm,” Bengaye ti reponn anndan. I pa ti per personn. I ti konnen ki personn pa ti pou kapab touy li.
Alors la manman Mari ti anmas tou lezo son fiy an pleran. Bengaye dan son leker ti dir,
“Enbesil, mon’n fini manz li, ki ou kapab fer avek lezo?”
Sa madanm ti fini anmas lezo e met dan kalbas. Apre i ti sakouye. I ti santi kalbas vin lour. Ki ti pe arive? I ti santi pe bouze anndan, alors i ti sakouy ankor. Kalbas ti vin pli lour. Sa madanm ti sezi. Toutakou i ti tann, “Manman i mank mwan de bout lezo.”
Tou dimoun ti sote. Manman Mari ti rekonnet lavwa son fiy. Vit, i ti fouy fouy dan later e i ti war de pti pti bout lezo. Alors i ti anmase e met dan kalbas. En lavwa ti dir,
“Manman sakouy pli for.” Sa madanm ti obei. Kalbas ti pe vin deplizanpli lour aprezan. Lavwa ti kriye,
“Manman kas kalbas mon a sorti!” Son manman ti kraz kalbas ater e deswit Mari ti sorti, byen vivan e tay dan lebra son manman.
Tou dimoun ti komans kriye e bat lanmen.
Manman Mari ti kriye, “Bonnonm Bengaye, la mon piti, ou pa oule vin manz ankor?” e Bengaye ti vin get par lafnet tou per e tou kanmi. San dir en mo, i ti ale e retourn avek en gro bwat plen avek lezo. I ti anvoy par lafnet e lezo ti fannen ater. Zot! dan en pti moman tou sa bann zanfan ki Bengaye ti’n manze ti aparet e setaki ti tay kot li. Dan vilaz ti annan en gran lafet rezwisans e pli gou ankor ti ler zot ti tann lanmor Bengaye deswit apre. I ti’n mor avek en latak. Aprezan larivyer ti lib e dimoun ti nepli per pour al rod delo.